Arctisch dagboek

Ik lees het boekenweekessay van 2014 op een terras en schiet meerdere keren hardop in de lach. Verbaasde blikken om me heen. ”Ja weet u, ik lees een erg grappig boekje. Kent u Jelle Brandt Corstius?” Maar ik houd helemaal niet van grappig. Niet van grappige kunst of grappige verhalen, maar ook niet van lollige kleren, geinig design of lichte muziek. Dus ik moet even zoeken naar de juiste woorden om iets te zeggen over het boekenweekessay van Jelle Brandt Corstius. In een dagboek van een nacht beschrijft hoe hij de afgelopen dagen heeft doorgebracht op een cruiseschip op de Witte Zee.

Genadeloos en tegelijkertijd vol mededogen beschrijft hij zijn medereizigers en zijn eigen worsteling om zich in dit gezelschap te bewegen. Ikzelf ben een kluizenaar die regelmatig groepsreizen maakt en herken de onhandigheid van mensen bij het maken van contact in nieuwe groepen. Er zijn van die echtparen die de wereld hebben rondgereisd en daar ontzettend saai en langdurig over kunnen vertellen. Als je pech hebt, hebben ze foto’s bij zich op hun Ipad. Ik lach, maar dan met kiespijn, als ik mezelf herken in de man die midden in een storm klaagt over zijn verstopte douche. Overspoeld door het gezelschap verstopt Jelle Brandt Corstius zich na een paar dagen in de struiken op een verlaten eiland. Tussen de konijnenkeutels en moerasbramen, maar erg gelukkig.

De combinatie van het verlangen naar contact en tegelijkertijd alleen willen zijn is universeel en raakt aan de essentiele uitdagingen van het menselijk bestaan. Brandt Corstius beweegt zich schrijvend van existentiële kwelling naar de lichtheid van humor. In de ruimte daartussen ontstaat lucht en ruimte. En daar kan ik als lezer ademen en keihard lachen. Grappig is echt het woord niet. 

Jelle Brandt Corstius, Arctisch dagboek, Boekenweekessay 2014, Uitgeverij Prometheus, €2,50!