Cappella Romana
Ik had me bij de aanvang van dit blog echt voorgenomen om niet over muziek te gaan schrijven. Ik weet er weinig van en mijn gehoor is niet heel scherp. Maar gisteren was ik op het festival Oude Muziek in Utrecht en hoorde daar Cappella Romana in de St. Augustinuskerk. Dit Amerikaanse gezelschap zong byzantijnse muziek. Een man of tien, zonder microfoons of versterkers. Alleen stemmen. Lang aanhoudende resonerende tonen, zoals je ze nooit hoort in westerse zang. Ik kon de muziek horen en voelen vibreren onder mijn handen en voeten in de kerkbanken. Muziek zo dik dat ik dacht dat ik het geluid kon in ademen.
Een deel van de voorstelling werd gezongen waarbij de zangers hun rug naar het publiek hadden. Ik ken deze situatie uit de verhalen van mijn ouders. Priesters, misdienaars en het koor waren tijdens diensten bezig met hun gezichten richting altaar. Een situatie die tegenwoordig iedereen ouderwets vindt, omdat er op deze manier geen contact is met de aanwezigen in de kerk. Leek mij ook altijd een onbegrijpelijke gang van zaken, zo met je rug naar je publiek te zingen of te spreken. Zo kun je toch niet samen zijn? En hoe weet je dan wat het effect is van wat je doet?
Gisteren, in de volle glorie van de toewijding van zangers en de schoonheid van de muziek, begreep ik het ineens. Deze muziek is niet in eerste instantie voor publiek bedoeld. Er wordt iets gevierd dat groter is dan ons als luisteraars. En dat kreeg op een ingetogen manier vorm met een symbolische beweging die zich naar binnen keerde: de rug naar het publiek, gezicht naar de belangrijkste plaats in de ruimte. Ik ervoer daar geen verbreking van contact, maar juist een uitnodiging om me via de weg naar binnen aan te sluiten bij dit glorieuze feest.
Dit blog is door Cappella Romana erg mooi in het Engels vertaald en op hun website gezet.
http://www.cappellaromana.org/2014/10/review-from-the-utrecht-early-music-festival/
http://www.oudemuziek.nl/home/